triMshikAvij~naptikArikAH AtmadharmopacAro hi vividho yaH pravartate . vij~nAnapariNAme .asau pariNAmaH sa ca tridhA .. 1 .. vipAko mananAkhyashca vij~naptirviShayasya ca . tatrAlayAkhyaM vij~nAnaM vipAkaH sarvabIjakam.h .. 2 .. asaMviditakopAdisthAnavij~naptikaM ca tat.h . sadA sparshamanaskAravitsaMj~nAcetanAnvitam.h .. 3 .. upekShA vedanA tatrAnivRRittAvyAkRRitaM ca tat.h . tathA sparshAdayastacca vartate srotasaughavat.h .. 4 .. tasya vyAvRRittirarhatve tadAshritya pravartate . tadAlambaM manonAma vij~nAnaM mananAtmakam.h .. 5 .. kleshaishcaturbhiH sahitaM nivRRitAvyAkRRitaiH sadA . AtmadRRiShTyAtmamohAtmamAnAtmasnehasaMj~nitaiH .. 6 .. yatrajastanmayairanyaiH sparshAdyaishcArhato na tat.h . na nirodhasamApattau mArge lokottare na ca .. 7 .. dvitIyaH pariNAmo .ayaM tRRitIyaH Sha~Nvidhasya yA . viShayasyopalabdhiH sA kushalAkushalAdvayA .. 8 .. sarvatragairviniyataiH kushalaishcaitasairasau . saMprayuktA tathA kleshairupakleshaistrivedanA .. 9 .. AdyAH sparshAdayashChandAdhimokShasmRRitayaH saha . samAdhidhIbhyAM niyatAH shraddhAtha hrIrapatrapA .. 10 .. alobhAdi trayaM vIryaM prashrabdhiH sApramAdikA . ahiMsA kushalAH kleshA rAgapratighamUDhayaH .. 11 .. mAnadRRigvicikitsAshca krodhopanahane punaH . mrakShaH pradAsha irShyAtha mAtsaryaM saha mAyayA .. 12 .. shAThyaM mado .avihiMsA hrIratrapA styAnamuddhavaH . Ashraddhyamatha kaushIdyaM pramAdo muShitA smRRitiH .. 13 .. vikShepo .asaMprajanyaM ca kaukRRityaM middhameva ca . vitarkashca vicArashcetyupakleshA dvaye dvidhA .. 14 .. pa~ncAnAM mUlavij~nAne yathApratyayamudbhavaH . vij~nAnAnAM saha na vA tara~NgANAM yathA jale .. 15 .. manovij~nAnasaMbhUtiH sarvadAsaMj~nikAdRRite . samApattidvayAnmiddhAnmUrChanAdapyacittakAt.h .. 16 .. vij~nAnapariNAmo .ayaM vikalpo yadvikalpyate . tena tannAsti tenedaM sarvaM vij~naptimAtrakam.h .. 17 .. sarvabIjaM hi vij~nAnaM pariNAmastathA tathA . yAtyanyonyavashAd.h yena vikalpaH sa sa jAyate .. 18 .. karmaNo vAsanA grAhadvayavAsanayA saha . kShINe pUrvavipAke .anyadvipAkaM janayanti tat.h .. 19 .. yena yena vikalpena yadyad.h vastu vikalpyate . parikalpita evAsau svabhAvo na sa vidyate .. 20 .. paratantrasvabhAvastu vikalpaH pratyayodbhavaH . niShpannastasya pUrveNa sadA rahitatA tu yA .. 21 .. ata eva sa naivAnyo nAnanyaH paratantrataH . anityatAdivad.h vAcyo nAdRRiShTe .asmin.h sa dRRishyate .. 22 .. trividhasya svabhAvasya trividhAM niHsvabhAvatAm.h . saMdhAya sarvadharmANAM deshitA niHsvabhAvatA .. 23 .. prathamo lakShaNenaiva niHsvabhAvo .aparaH punaH . na svayaM bhAva etasyetyaparA niH svabhAvatA .. 24 .. dharmANAM paramArthashca sa yatastathatApi saH . sarvakAlaM tathAbhAvAt.h saiva vij~naptimAtratA .. 25 .. yAvadvij~naptimAtratve vij~nAnaM nAvatiShThati . grAhadvayasyAnushayastAvanna vinivartate .. 26 .. vij~naptimAtramevedamityapi hyupalambhataH . sthApayannagrataH kiMcit.h tanmAtre nAvatiShThate .. 27 .. yadAlambanaM vij~nAnaM naivopalabhate tadA . sthitaM vij~nAnamAtratve grAhyAbhAve tadagrahAt.h .. 28 .. acitto .anupalambho .asau j~nAnaM lokottaraM ca tat.h . Ashrayasya parAvRRittirdvidhA dauShThulyahAnitaH .. 29 .. sa evAnasravo dhAturacintyaH kushalo dhruvaH . sukho vimuktikAyo .asau dharmAkhyo .ayaM mahAmuneH .. 30 .. triMshikAvij~naptikArikAH samAptAH .. .. kRRitiriyamAcAryavasubandhoH .. ..